بلیچینگ دندان و تاثیرات آن بر لثه | زیبایی لبخند یا تهدیدی برای سلامت لثه؟
لبخند سفید و درخشان، نمادی از سلامت و زیبایی است؛ و یکی از پرطرفدارترین روش‌های زیبایی دندان‌ها در دهه‌های اخیر، بلیچینگ دندان یا همان سفید کردن شیمیایی دندان‌ها است. این روش با استفاده از مواد شیمیایی مخصوص، لکه‌ها و رنگدانه‌های سطحی و عمقی مینای دندان را حذف کرده و ظاهر دندان‌ها را روشن‌تر می‌کند. اما سؤال مهم اینجاست: آیا بلیچینگ برای لثه‌ها بی‌خطر است؟ در این مقاله با نگاهی تخصصی، علمی و همراه با نکات کاربردی، به بررسی کامل تبلیچینگ دندان و تاثیرات آن بر لثه و نحوه‌ی کاهش عوارض احتمالی آن می‌پردازیم.
بلیچینگ دندان چیست؟
بلیچینگ (Bleaching) به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن از مواد اکسیدکننده مانند پراکسید هیدروژن (Hydrogen Peroxide) یا پراکسید کاربامید (Carbamide Peroxide) برای حذف رنگدانه‌های تیره از مینای دندان استفاده می‌شود.
روش‌های رایج بلیچینگ:
-
بلیچینگ در مطب (In-office bleaching): با غلظت بالای مواد و تحت نظر دندانپزشک انجام می‌شود.
-
بلیچینگ خانگی (Home bleaching): با استفاده از قالب‌های مخصوص و ژل‌های با غلظت پایین‌تر.
-
محصولات سفیدکننده بدون نسخه: مانند نوارهای سفیدکننده، خمیردندان‌های بلیچینگ و ژل‌های OTC
هرچند بلیچینگ روشی سریع و مؤثر برای زیباسازی دندان‌هاست، اما در صورت استفاده نادرست یا غیراستاندارد، ممکن است آسیب‌هایی به لثه وارد کند.
چرا بلیچینگ ممکن است به لثه آسیب بزند؟
لثه بافتی نرم، حساس و بسیار واکنش‌پذیر در برابر مواد شیمیایی است. ژل‌های بلیچینگ، به‌ویژه اگر به‌درستی استفاده نشوند، می‌توانند باعث تحریک، سوختگی یا التهاب لثه شوند.
مهم‌ترین دلایل آسیب لثه در هنگام بلیچینگ عبارتند از:
-
نشت مواد بلیچینگ به ناحیه لثه
-
استفاده از غلظت بالای پراکسید بدون محافظت از لثه
-
استفاده طولانی‌تر از زمان توصیه‌شده
-
استفاده از بلیچینگ‌های غیراستاندارد یا فیک
بیشتر بخوانید : ایمپلنت دندان اصفهان
علائم آسیب به لثه در اثر بلیچینگ
پس از بلیچینگ، اگر به هر دلیلی بافت لثه تحریک شود، ممکن است علائم زیر ظاهر گردد:
-
قرمزی و التهاب لثه
-
سوزش یا احساس درد در ناحیه لثه
-
سفید شدن یا تغییر رنگ بخشی از لثه (نشانه سوختگی شیمیایی)
-
خونریزی خفیف هنگام مسواک زدن
-
احساس خشکی یا کشیدگی در لثه
در اغلب موارد، این عوارض خفیف و موقت هستند، اما اگر تکرار شوند یا شدید باشند، می‌توانند به تحلیل لثه و در مواردی عقب‌نشینی لثه منجر شوند.
آیا بلیچینگ دائمی است؟
خیر، اثر بلیچینگ موقتی است و بسته به رژیم غذایی، عادات بهداشت دهان و نوع روش مورد استفاده، معمولاً بین ۶ ماه تا ۲ سال دوام دارد. به همین دلیل بسیاری از افراد، بلیچینگ را به‌صورت دوره‌ای تکرار می‌کنند.
اما تکرار بلیچینگ بدون رعایت اصول علمی، می‌تواند اثرات تجمعی بر مینای دندان و لثه داشته باشد.
چگونه بلیچینگ را بدون آسیب به لثه انجام دهیم؟
1. استفاده از محافظ لثه در بلیچینگ مطبی
در روش‌های حرفه‌ای، دندانپزشک با استفاده از ژل محافظ یا قالب محافظ، از تماس مستقیم مواد بلیچینگ با لثه جلوگیری می‌کند.
✅ این محافظت تخصصی، تا حد زیادی خطر التهاب یا سوختگی لثه را کاهش می‌دهد.
2. سفارشی بودن قالب بلیچینگ در روش خانگی
در بلیچینگ خانگی با ژل، قالب‌های غیرسفارشی (آماده) ممکن است باعث نشت ژل به لثه شوند. برای کاهش این خطر، باید:
-
قالب دقیقاً مطابق فرم فک بیمار ساخته شود.
-
مقدار ژل به‌درستی تنظیم شود.
-
زمان استفاده طبق دستور دندانپزشک رعایت گردد.
بیشتر بخوانید :کامپوزیت دندان در اصفهان
3. استفاده از ژل‌های استاندارد با غلظت مناسب
غلظت ژل بلیچینگ در روش خانگی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پراکسید است. استفاده از غلظت‌های بالاتر در خانه بدون نظارت پزشک می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
⚠️ ژل‌های ارزان‌قیمت و بدون برند معتبر ممکن است دارای ترکیبات تحریک‌کننده باشند.
4. رعایت زمان استفاده
ماندن بیش از حد ژل بلیچینگ روی دندان‌ها، نه‌تنها تأثیر سفیدکنندگی را افزایش نمی‌دهد، بلکه احتمال تحریک لثه و حساسیت دندان‌ها را بیشتر می‌کند.
⏰ زمان پیشنهادی بسته به نوع ژل، معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت در روز است.
5. اجتناب از مصرف غذاهای اسیدی و محرک بعد از بلیچینگ
بعد از بلیچینگ، لثه‌ها ممکن است کمی تحریک‌پذیر باشند. بهتر است حداقل به مدت ۲۴ ساعت از خوردن موارد زیر پرهیز شود:
-
مرکبات
-
نوشابه
-
غذاهای تند
-
نوشیدنی‌های خیلی داغ یا خیلی سرد
بلیچینگ برای چه کسانی ممنوع است؟
افراد زیر بهتر است از انجام بلیچینگ خودداری کنند یا حتماً با مشورت تخصصی اقدام نمایند:
-
کسانی که دچار بیماری لثه فعال هستند (مانند ژنژیویت یا پریودنتیت)
-
افراد با لثه‌های تحلیل‌رفته یا حساس
-
زنان باردار یا شیرده
-
کسانی که دارای حساسیت شدید دندانی هستند
-
کودکان زیر ۱۶ سال
آشنایی بیشتر با دکتر رزمجو متخصص دندانپزشکی
درمان آسیب‌های لثه پس از بلیچینگ
اگر پس از بلیچینگ دچار التهاب یا سوزش لثه شدید، نگران نباشید. راهکارهای ساده و مؤثری وجود دارد:
-
شستشوی دهان با آب ولرم و نمک (۲ بار در روز)
-
پرهیز از مسواک زبر و خمیردندان‌های تحریک‌کننده
-
استفاده از ژل‌های ضد التهاب مانند ژل آلوئه‌ورا یا کلرهگزیدین (تحت نظر پزشک)
-
مصرف مایعات خنک و رژیم غذایی نرم برای کاهش تحریک
-
در صورت ادامه‌ی علائم بیش از ۷۲ ساعت، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید
بررسی مطالعات علمی درباره بلیچینگ و لثه
مطالعات اخیر نشان می‌دهند که:
-
در بلیچینگ مطبی با محافظ لثه، میزان التهاب به شدت کاهش می‌یابد.
-
ژل‌های با غلظت بالا (بیش از ۳۵%) اگر بدون محافظ استفاده شوند، احتمال سوختگی لثه را تا ۶۵٪ افزایش می‌دهند.
-
استفاده بیش از حد از بلیچینگ خانگی (بیش از ۴ هفته مداوم) می‌تواند منجر به تحلیل تدریجی لثه شود.
این یافته‌ها ضرورت انجام بلیچینگ تحت نظر دندانپزشک و با رعایت نکات محافظتی را تأیید می‌کنند.
نکاتی برای مراقبت از لثه بعد از بلیچینگ
-
از مسواک نرم با حرکات ملایم استفاده کنید.
-
مصرف روزانه دهانشویه ضد باکتری تحت نظر پزشک.
-
نوشیدن آب فراوان برای خنثی‌سازی اسیدهای دهانی.
-
مراجعه منظم برای بررسی سلامت لثه و دهان.
بلیچینگ دندان یک روش بسیار مؤثر برای داشتن لبخندی سفید و جذاب است؛ اما باید توجه داشت که استفاده‌ی نادرست از این تکنیک می‌تواند با آسیب به بافت لثه همراه باشد. انتخاب روش مناسب، استفاده از مواد استاندارد، رعایت زمان و محافظت از لثه، همگی نقش حیاتی در کاهش خطرات احتمالی دارند.
به یاد داشته باشید:
زیبایی لبخند شما زمانی ارزشمند است که با سلامت لثه‌ها و دندان‌ها همراه باشد.
برای ویزیت و مشاوره با ما در ارتباط باشید.
ما را در اینستاگرام همراهی کنید
